چرا فناوری های ارتباطی چنین پیشرفت می کنند؟
روابط انسان امروزی با رسانه های اجتماعی که فناوری بشر ساخت است بسیار پیچیده است؛ بشر می داند که خود خالق همه این ها است اما بسا احساس می کند که این ساخته خودش بر بشر غلبه و تسلط دارد. در حقیقت، این احساس دوم دور از واقعیت نیست. فناوری های نوین ارتباطی گاهی خالق خود را روی دوش می برند بدون آنکه بشر بتواند با آن مقابله کند. یکی از دلایلی که موضوع رسانه های اجتماعی به معضلی فکری برای بشر امروزی تبدیل شده است این غلبه ای است که پیدا کرده اند. توضیح دلیل این غلبه می تواند ساده باشد: انسان باید از این تصور دست بکشد که چیزی که خود ساخته است با منطق و نظم بشر پیش می رود؛ گاهی آنچه بشر می سازد خودش منطقی درونی پیدا می کند که با آن منطق پیش می رود نه منطق مورد نظر بشر. در چنین حالتی است که فناوری بشر را با خود می برد.
برای توضیح این پدیدار می توان با بیانی ساده از نظریات ٓژاک ایلول، فیلسوف و متفکر فرانسوی معاصر، بهره برد. ایلول با بررسی تکنولوژی ما را متوجه چند نکته می کند: فناوری منطق درونی خود را دارد که با منطق و ارزش های بشر متفاوت است؛ به عبارتی، استقلال دارد. هرگاه فناوری درست شود دیگر با آن منطق خودش پیش می رود. هسته اصلی منطق فناوری کارآمدی است؛ هرچیزی که بتواند فناوری را کارآمدتر کند به سرعت به آن اضافه می شود. از طرف دیگر تکنولوژی یگانه و تکینه است، یعنی فناوری ها از هم جدا نیستند بلکه همه آنها روی هم یک کلیت را پدید می آورند که بر هم اثر می گذارند. هر پیشرفت در یک فناوری باعث تغییر در کل نظام می شود. و اینکه فناوری جهان شمول است یعنی هرگاه پا گرفت تمامی عرصه های حیات بشری را تحت تاثیر قرار می دهد.
با یک مثال این موضوع را در فناوری های جدید تصویری و ارتباطی نشان می دهم. پیشرفت در پردازنده ها و قدرت پردازش وقتی مطلوب است که تصاویر با کیفیت تر و دقیق تر تولید کند به همین دلیل پیشرفت در پردازش باعث پیشرفت در فناوری های تصویری و صوتی می شود. پیشرفت در فناوری های صوتی و تصویری باعث افزایش حجم می شود و به همین دلیل نیاز پهنای باند و سرعت تبادل بیشتر درست می شود و فناوری های تبادل اطلاعات پیشرفت می کند. به همین ترتیب این گونه پیشرفت ها باعث می شود که در کنار آنها پردازش های ابری و … پدید آیند که باعث گسترش و رشد روز افزون رسانه های اجتماعی می شوند. این چنین است که فناوری ها خود را به پیش می برند بدون آنکه انسان بتواند مقابل آن بایستد. همچنین خود رسانه های اجتماعی با منطق درونی خود پیش می روند که نمونه دیگری از مصادیق نظریه ایلول است که در یادداشتی دیگر بررسی خواهیم کرد.
