تیترنمادنیای پر رمز و راز رسانه

درباره اخبار جعلی

دنیای پر رمز و راز رسانه/یادداشت اختصاصی

برای تعریف اخبار جعلی، باید تعریف علمی خبر را بدانیم. از منظر علمای علوم ارتباطات اجتماعی، خبر گزارشی عینی از واقعیت است.
احمد جعفری چمازکتی

احمد جعفری چمازکتی

پیشکسوت و فعال رسانه/ مدیریت در رده های مختلف خبرگزاری جمهوری اسلامی/شاعر/نویسنده کتاب های:«سیمای دولت»، « ره آورد انقلاب»، «فصل دلدادگی» و «میخانه و پیمانه»

یعنی وقتی رویدادی به وقوع می پیوندد و خبر آن را می خوانید، باید همه واقعیت ها آنگونه که هست برایتان بازگو شود.
با این تعریف، شما تا به امروز تنها اخبار واقعی که خوانده اید، اخبار مربوط به افق شرعی است!
در ادامه توضیح خواهم داد که چرا معتقدم اخبار جعلی به معنای اخبار دروغ نیست.
برخی از خبرها تحت تاثیر مسائل اجتماعی، سیاسی، امنیتی و نظامی، دست کاری می شود، یعنی بخش هایی از واقعیت حذف و بخش هایی به آن اضافه می شود.
سیاست های سازمان رسانه ای هم در دست کاری اخبار دخیل است. بیشترین دست کاری خبر در رسانه های دولتی و پادگانی صورت می‌گیرد.
سیزده سال قبل، یک مواجهه قلمی با جناب سردار مرتضی طلایی عضو وقت شورای شهر تهران داشتم. ایشان در جلسه ای مخالفت خود را با انتشار اخبار ناهنجاری های اجتماعی اعلام کرده بودند و من در پاسخ به ایشان اشاره به رسالت اجتماعی روزنامه نگاران داشتم که با پاسخ ایشان روبرو شدم که به مبحث امنیت و احساس امنیت اشاره داشتند.
در واقع هم من و هم ایشان از یک واقعیت که حق مردم است، سخن می‌گفتیم. من از حق دانستن مردم و ایشان از حق امنیت روانی جامعه!
این یک حقیقت است که برخی از اخبار اجتماعی شامل تجاوزهای دسته جمعی، قتل های ناموسی، اخبار مرتبط با امنیت ملی و… بر اساس ملاحظاتی با دست کاری منتشر می شود. البته این شکل از عملکرد رسانه ای فقط شامل ایران نمی شود.
در جنگ دوم خلیج فارس(۲۰۰۳)، دفتر مطبوعاتی پنتاگون به خبرنگاران حاضر در عراق اعلام کرده بود که اخبارشان را برای ارسال باید ابتدا در اختیار آنان قرار دهند. وقتی خبرنگاران به اصل آزادی گردش اطلاعات و اخبار اشاره داشتند، نظامیان آمریکایی پاسخ دادند این اصل شامل منطقه جنگی و اخبار مرتبط به آن نمی شود!
به اعتراف اکثر خبرنگاران حاضر در منطقه، اخبار آنان با دست کاری و ملاحظات پنتاگون منتشر می شد!
شاید بارها در دوران انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، واژه اخبار فیک یا جعلی را از زبان دونالد ترامپ شنیدید و گلایه هایی که او از رسانه های کشورش داشت. یکی دیگر از زمینه های بروز این نوع از اخبار، مقاطعی چون انتخابات است.
در خاتمه تاکید دارد که اخبار جعلی، اخبار کذب نیست، بلکه همه واقعیت را نمی توانید در اخبار بشنوید. شاید بهترین راه برای دانستن حقیقت، استفاده از چندین منبع در باره یک خبر است.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا