فلسفه و رسانه

جایی که افلاطون سرخورده می‌شود

فلسفه و رسانه/یادداشت اختصاصی

فلسفه و رسانه

قرار این بود که گذری بزنیم به سیاست. جایی که فراواقعیت، یا اگر دوست دارید بگویید ابرواقعیت، روز به روز نقش خود را بیشتر نشان می دهد.
آریا یونسی

آریا یونسی

رسانه نگار/ پژوهشگر و دانشجوی دکترای فلسفه/ یادداشت نویس: ایبنا، امتیاز، منهای فوتبال/ دبیرداخلی نشریات تخصصی اسفار و پژوهشهای مابعدالطبیعی/ نویسنده کتابهای فخر رازی، ماخذشناسی آثار علامه طباطبایی

اما کمی صبر کنیم و ببینیم که چه چیزی از دست رفته است؟ افلاطون، آنکه فلسفه حاشیه نویسی بر آثار اوست، تمام هم و غم را گذاشت تا حاکمانی فیلسوف و فیلسوفانی حاکم تربیت کند و کتاب جمهوری دستور راهنمای آن است. افلاطون با تمثیل مغاره می خواست حقیقتی که پشت پدیدارها نهفته است را نشان دهد و هدف والا را رسیدن به این مراجع اصلی قرار داده بود. وانموده ها و فراواقعیت سایه هایی هستند که مرجعی ندارند اما چون اکنون دوربین توانایی ضبط تصاویر دارد این وانموده ها همچنان می توانند بارها دیده شوند. اینجاست که افلاطون سرخورده می شود. سیاست، یا آنچه که تدبیر مدن نامیده می شد، بر اساس معیارهایی پیش می رفت که خود را متعالی و عینی معرفی می کردند؛ آیا اثری از این معیارها باقی مانده است؟ به نظر می رسد دود شده اند.
اکنون در فراواقعیت عرصه سیاست با عرصه شهرت ممزوج شده است در حدی که کمدین ها سیاست مدار می شوند و تجار همینطور؛ کسانی که برای سیاست تربیت نشده اند می توانند اعتماد عمومی کسب کنند، گویی که سیاست هم نوعی سرگرمی یا تجارت است. چیزی که دو قرن پیش اگر گفته می شد نشانه جنون بود.
دنیای جدید و صنعتی امیدهای خود را بسیار پالوده نشان می داد و آنها را چیزی صلب و سخت می دانست که عقل سلیم به راحتی آنها را می فهمد. اما اکنون این ایده ها خنده دار دیده می شوند. دخالت های حقوق بشری دیگر معنایی ندارند و تهی شده اند. پیشتر حضور کمدین ها در سیاست شوخی تلقی می شد اما اوکراین و موارد دیگر نشان دادند که می تواند جدی باشد. گویی که آنها برای سرگرم کردن مردم آمده اند. همراه آن در اوکراین آرمان های غربی هم نخ نما شدند. آرمان هایی که می گفتند دموکراسی ها به هم کمک می کنند اکنون در حال معامله یکدیگر هستند. وقتی ترکیه برای جنگ با داعش وارد سوریه شد هیچ کس جنگی میان آنها و نیروهای داعش ندید و تنها چند فیلم و خبر از حملات محدود به اهدافی نشان داده می شد که در رسانه مداوم با آنها گفتمان مورد نظر بازتولید می شد.
آنچه که باعث شده است که این مفاهیم تهی شوند رخت بربستن معناست. در یادداشت بعد به آن خواهیم پرداخت.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا