بهترین سوژهها از کجا می آیند؟
البته موارد متعددی را میشود فهرست کرد. اما بدون شک همیشه به این نتیجه رسیدهام که سوژهها، یکی از بزرگترین مزیتها هستند. رسانهها و رسانهنگارانی که بهترین و بیشترین سوژهها را دم دست دارند، همیشه کیلومترها ازرسانههای دیگر جلو هستند. حالا البته نحوه پرداختن به سوژهها و نوع پیگیری و اطلاعات مرتبط با انها … هم بحث دیگری است. اما اگر شما بهترین و خاصترین سوژهها را دم دست داشته باشید، بخش بزرگی از راه را رفتهاید.
اما سوژههای ناب از کجا میآیند؟ در اینباره در متون آموزشی روزنامهنگاری بحثهای زیادی شده است. اما در این میانه، سه تا از بهترین راهها را که در اینباره تجربه از کتابهای آموزشی استخراج و تجربه کردهام، با شما به اشتراک میگذارم، شاید که در این دوره شلوغی رسانههای مجازی و شبکههای اجتماعی مجازی و …، به کارتان بیاید:
۱. یک. مقایسه.
اساسا یکی از بهترین راههای کشف سوژههای ناب، مقایسه است. مقایسه دو انسان، مقایسه دو وضعیت و موقعیت، مقایسه دو دوره، مقایسه دو کشور و … . مثلا شما ایران را مقایسه میکنید با ترکیه یا سنگاپور یا ژاپن یا حتی کشوری عقبافتاده چون اتیوپی و سودان و …، بعد متوجه ضعفها و قوتها میشوید. بله، تنها با همین کار ساده. مثلا شما شهر تهران را با شهرهای شلوغ ولی پاک جهان مقایسه میکنید و میبینید که مشکل از کجاست و همین مقایسهها هرچقدر دقیقتر باشند، به شما ایدهها و سوژههای خاصتری میبخشند؛ سوژههایی که گاهی حتی خود مسئولان را هم غافلگیر کرده و تشویق میکند به استفاده و استقبال از آنها.
۲. دو. رنجهای بیهوده.
ما در زندگی اجتماعی و حتی فردی خود، رنجها و دردهای زیادی را تحمل میکنیم. اما بخش اعظمی از این رنجها و دردها بیدلیل است و نتیجه اهمالکاری یا کوتاهی خودمان و دیگران. این خیابان چرا کج و بی آسفالت است و باعث رنج ما شده؟ واقعا دلیل خاصی برای این رنج نیست. چرا معلولان به راحتی استخدان نمیشوند؟ این رنج، بیدلیل است. چرا حقوقها کم است و هوا آلوده و …؟ اینها دلیل واقعی و اصیل ندارد؛ برساخته اهمال و کوتاه و جهل انسانها هستند و قابل پیگری. چرا ما خوشحال نیستیم؟ چون خودمان با خودمان درست برخورد نمیکنیم یا جامعه با ما درست رفتار نمیکند؛ یک رنج بیدلیل…
۳. سه. ادامه دیگران.
رسانههای مختلف اقدام به انتشار خبرها و گزارشها و مصاحبههای مختلفی میکنند. اما شگفتی اینجاست که غالبا پیگیری این مطالب را رها میکنند. پیگیری این مطالب تولید شده در روزها و هفتهها و ماهها و سالهای بعد، سوژههای نابی به شما میبخشد. احمدینژاد الان چه کار میکند و منبع درآمدش کجاست؟ قاضی مرتضوی کجاست؟ اصابت موشک به ساختمان بابک زنجانی به کجا رسید و چرا تعمیر نمیشود؟ پلاسکو الان در چه وضعی است؟ هانی کرده الان آزاد است یا زندان؟ و … .
