مدیریت روایت ها پیروزی در جنگ های جدید است

آریا یونسی

رسانه نگار/ پژوهشگر و دانشجوی دکترای فلسفه/ یادداشت نویس: ایبنا، امتیاز، منهای فوتبال/ دبیرداخلی نشریات تخصصی اسفار و پژوهشهای مابعدالطبیعی/ نویسنده کتابهای فخر رازی، ماخذشناسی آثار علامه طباطبایی

هدف جنگ های جدید بیش از آنکه مانند گذشته تخریب های سنگین زیربنایی، هزینه انسانی و شکست ارتش ها باشد، شکست اراده و برتری ادراکی بر طرف مقابل است. با در نظر داشتن این نکات می توان به یک نکته اساسی رسید: پیروزی در مدیریت روایت های رسانه ای است؛ زیرا این روایت ها هستند که ادراک عمومی داخلی و خارجی را درباره جنگ تحت سلطه خود دارند. برتری در روایت برتری در جنگ است و گسترش هر روایتی به معنی پیروزی آن طرف است.

در جنگ های جدید که می توان آنها را جنگ مجازی ای دانست که در کوتاه مدت رخ می دهند و توانایی تخریب گسترده در آنها وجود ندارد، آنچه که روایت غالب می شود نتیجه جنگ را مشخص می کند. از این رو، رسانه ها و فای مجازی هستند که نتیجه نهایی را تعیین می کنند. دو نمونه این مورد را ببینیم.

نخستین مورد جنگ آمریکا در ویتنام که بعد از سالهای طولانی با خروج آمریکا به نفع ویتنام شمالی پایان یافت. این جنگ ۱۰ ساله در زمین با شکست اهداف استراتژیک آمریکایی ها پایان یافت اما در رسانه با مدیریت روایت ها و رسانه به پیروزی آمریکا منتهی شد، پیروزی که هیچ دستاورد ملموسی نداشت. تنها برتری آمریکایی ها در مدیریت روایت ها بود.

آمریکایی ها پس از حملات یازده سپتامبر ۲۰۰۱ با دستاویز قرار دادن این حادثه به عراق و افغانستان حمله کردند. در مورد افغانستان جنگ آمریکا در افغانستان حدود دو دهه طول کشید و هیچ گاه در زمین تمامی افغانستان از طالبان پاکسازی نشد. آمریکایی ها بعد از دو دهه با توافقاتی که داشتند دوباره حکومت را به طالبان در افغانستان پس دادند؛ همان ها که جنگ برای زدودن آنها شروع شده بود. در واقع، نتیجه این جنگ چنین بود که آمریکا بعد از دو دهه با شکست از افغانستان خارج شد. اما رسانه های غربی توانستند روایت ها را از آغاز تا پایان مدیریت کنند و چند بار اعلام پیروزی کردند. در ابتدا با تصاویر چشمگیر از تسلیحات پیشرفته و حمله به پایگاه های طالبان و بدوی نشان دادن طرف مقابل و در پایان با تاکید بر اینکه ماموریت آمریکا در آنجا تمام شده است.

در واقعیت چنین بود که طالبان دو دهه مقاومت کرد و حکومت خود را پس گرفت و آمریکا نتوانست پیروز باشد. اما رسانه آمریکایی توانست روایت ها را مدیریت کند، کاری که طالبان نمی توانست بکند زیرا اساسا آنها نه هیچ رسانه ای داشتند و نه درک عمیقی از رسانه داشتند.

روایت ها هستند که ادراک و شناخت را مدیریت می کنند و سلطه بر روایت ها به معنی پیروزی است.